Τεχνικά έργα και διευθέτηση ρέματος: νομικά ζητήματα

Το παρόν άρθρο εξετάζει το ζήτημα της διευθέτησης ρέματος κατά τη νομοθεσία και την ελληνική νομολογία.

Διευθέτηση υδατορέματος καλείται η επέμβαση στο υδατόρεμα, με την εκτέλεση των αναγκαίων έργων με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών ροής, τη μείωση των κινδύ­νων από πλημμύρες και τον έλεγχο των διαβρώσεων και των αποθέσεων φερτών υλικών. Στα έργα αυτά περιλαμβάνεται και η εκτροπή του υδατορέματος, καθώς και η υποκατάστασή του με κλειστό ή ανοιχτό τεχνικό έργο στην ίδια ή διαφορετική θέση.

Ποια τεχνικά έργα επιτρέπονται αναφορικά με τα ρέματα;

Στο κράτος επιβάλλεται συνταγματική υποχρέωση να διατηρεί τα πάσης φύσεως υπορρεύματα στην φυσική τους κατάσταση προς διασφάλιση της λειτουργίας τους ως οικοσυστημάτων, επιτρέπεται δε μόνον η εκτέλεση των απολύτως αναγκαίων τεχνικών έργων διευθέτησης της κοίτης και των πρανών τους προς διασφάλιση της ελεύθερης ροής των υδάτων, αποκλειόμενης κάθε αλλοίωσης της φυσικής τους κατάστασης με επίχωση ή κάλυψη της κοίτης τους ή τεχνική επέμβαση στα σημεία διακλάδωσής τους (ΣτΕ 572-3/2012 7μ., 899/2011 7μ., 3849/2006 7μ., 2591/2005 7μ., 4577/1998, κ.ά.)

Ο χώρος που καταλαμβάνει το ρέμα, μετά τη νόμιμη οριοθέτησή του, δεν δύναται να χαρακτηρισθεί ως οικοδομήσιμος ή ως χώρος προορισμένος για ανέγερση κοινωφελών κτηρίων, αλλ΄ αποκλειστικά ως κοινόχρηστος χώρος, αποκλειομένης κάθε εργασίας επιχώσεως ή καλύψεως του ρέματος. Απολύτως αναγκαία τεχνικά έργα για τη διευθέτηση της κοίτης και των πρανών ρέματος επιτρέπονται μόνο προς διασφάλιση της ελεύθερης ροής των υδάτων. 

Η εξάρτηση της οριοθέτησης από τυχόν έργα διευθέτησης ρέματος

Η διοικητική διαδικασία για τον σχηματισμό φακέλου οριοθέτησης και έγκρισης/κύρωσης των οριογραμμών ρέματος εξαρτάται από:

• Το ποιος συντάσσει τον φάκελο οριοθέτησης
• Το αν προβλέπονται ή όχι έργα διευθέτησης
• Το αν το ρέμα βρίσκεται σε κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο/παραδοσιακό οικισμό/σε περιοχή έγκρισης/τροποποίησης σχεδίου πόλεως.

Επιτρέπεται και η τμηματική οριοθέτηση. Διακρίνονται δε επιμέρους διαδικασίες, αναλόγως του αν υπάρχουν έργα διευθέτησης επί του ρέματος.

Υδραυλική μελέτη και έργα διευθέτησης 

Σε περίπτωση που από την υδραυλική μελέτη του φακέλου της οριοθέτησης, προβλέπονται έργα διευθέτησης/ αντιπλημμυρικά έργα, τα οποία κατατάσσονται στην Α΄ κατηγορία έργων, σύμφωνα με την 1958/13.1.2012 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπως εκάστοτε ισχύει, τότε για την έγκριση της υδραυλικής μελέτης απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων των έργων αυτών από την αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση υπηρεσία, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις του Ν. 4014/2011.